Schommelingen en kansen: Inzicht in de actuele energiemarkt
Hoogtepunten
Spotprijs elektriciteit dit jaar 60% lager dan in 2022, met ongekende pieken en dalen in onbalansprijzen
Recordprijs op de FCR met € 77.777 per MW voor een blok van vier uur
Kansen en uitdagingen in de markt, vooral in batterijinvesteringen voor congestieoplossingen
De gasprijs blijft laag dankzij volle voorraden en geplande LNG-aanvoer
Kolenprijzen tonen vergelijkbaar patroon als gasprijzen
Emissierechtenprijzen blijven verder dalen
Forwardprijzen elektriciteit volgen gasprijzen
Gemiddelde elektriciteitsprijs dit jaar op € 98 per MWh, aanzienlijk lager dan voorgaande jaren
Capaciteitsvergoedingen voor FCR en aFRR stijgen
Verrekenprijzen onbalans in november tonen minder hoge pieken maar meer diepe dalen
Ex-post deelnemers besparen meer dan 30 miljoen euro op onbalanskosten
Algemeen
Het jaar vliegt voorbij. En wat een jaar… De spotprijs elektriciteit komt dit jaar ongeveer 60% lager uit dan over 2022. Dit terwijl de pieken in de onbalansprijzen juist veel hoger én veel lager zijn dan vorig jaar.
Dan hadden we deze maand ook nog eens een recordprijs op de FCR: € 77.777,- per MW voor een blok van vier uur.
Het zijn mooie tijden. Tijden vol uitdagingen maar ook vol kansen. Je moet ze alleen zien te grijpen. Het grijpen van kansen voor batterijen is een populair thema, zeker in congestiegebieden. Steeds vaker blijken batterijen congestie op te kunnen lossen, individueel maar ook op middenspanningsniveau bij de regionale netbeheerder. Een investering in een batterij verdient zich in de huidige marktomstandigheden goed terug wanneer deze wordt ingezet op de verschillende handelsmarkten. Een batterij verdient zich vaak nog sneller terug wanneer deze wordt ingezet om congestie op te lossen. Wil je hier meer over weten, neem dan contact met ons op.
Gas
De eerste kou is gearriveerd en meteen zien we ons gasverbruik toenemen. Ondanks het hogere verbruik blijft de gasprijs relatief laag. Dit is vooral te danken aan de nog steeds volle voorraden (Nederland rond de 96%, Europa rond de 97%) én de geplande aanvoer van LNG voor het einde van het jaar.
De spotprijs (frontmonth) gas de eerste twee weken in november nog op, maar toonde daarna een geleidelijke daling naar € 40,36 per MWh op het moment van schrijven.
De forwardprijzen tonen hetzelfde verloop en voor het kalenderjaar 2024 is de prijs nu gedaald naar € 42,52 per MWh.
Het blijft natuurlijk koffiedik kijken, maar de weersverwachtingen geven voor de komende week temperaturen aan rond het vriespunt en de verwachting voor de week erna is dat het weer milder wordt maar wel met veel regen.
Kolen
Bij de kolenprijzen zien we hetzelfde beeld als bij de gasprijzen: een forse stijging begin november maar daarna een stevige daling. De prijzen voor de kalenderjaren 2024, 2025 en 2026 zijn nu zelfs onder het niveau van eind oktober.
Emissierechten
De prijs voor emissierechten is verder gedaald. De frontmonthprijs zit nog maar nipt boven de € 70,- per ton gedoken. Ook de forwardprijzen voor 2024, 2025 en 2026 zijn verder gedaald. Vorige maand meldden we nog dat 2026 onder de € 90,- per ton is gekomen, inmiddels zit deze zelfs onder de € 80,- per ton.
Elektriciteit
Dankzij de hoge correlatie tussen de gas- en elektriciteitsprijzen, zien we bij de forwardprijzen elektriciteit nagenoeg dezelfde ontwikkeling als bij de forwardprijzen elektriciteit.
De forwardprijzen voor de kalenderjaren 2024, 2025 en 2026 zitten inmiddels weer op prijsniveaus van voor de Russische inval in Oekraïne.
Gemiddeld zitten we dit jaar op € 98,- per MWh. Ter vergelijking: 2022 kwamen we uit op € 242,- per MWh, 2021 op € 102,- per MWh en 2020 op € 32,- per MWh.
Balancering en onbalans
De geaccepteerde bieding van € 77.777,- voor vier uurtjes FCR op 2 november zorgt ervoor dat de FCR dit jaar toch weer in de buurt van de € 200.000,- per MW uitkomt. De capaciteitsvergoedingen voor aFRR op- en afregelen zijn dit jaar al hoger dan in 2021 en de verwachting is dat de capaciteitsvergoeding voor de mFRR opregelen dit jaar ook boven 2021 uitkomt maar afregelen gaat het waarschijnlijk net niet halen. Wellicht is dit de reden dat er nu minder mFRR afregelen wordt gecontracteerd. In aanloop naar de FCR-prijs van € 77.777,- zagen we immers ook FCR vermogen uit de markt lopen omdat door de assets op die markt hogere inkomsten werden gezocht op andere markten.
De verrekenprijzen onbalans tonen in november minder hoge pieken dan in vorige maanden. Daarentegen zien we in november wel meer diepe dalen dan in vorige maanden.
Regeltoestand 2 is een regeltoestand waarin TenneT binnen één ISP (kwartier) zowel moet op- als afregelen. In regeltoestand 2 kost onbalans altijd geld (in regeltoestand 1 en -1 kun je door het net te helpen juist verdienen aan onbalans). Post-market kun je onbalans in regeltoestand 2 corrigeren en tegenwoordig gebeurt dit massaal. Dit blijkt onder andere uit het bericht van ETPA waarin zij melden dat ex-post deelnemers van Etpa meer dan 30 miljoen euro hebben bespaard op onbalanskosten.
Ex-post is een post-leveringsmarkt die wordt gebruikt om genomineerde posities na levering aan te passen. Handelaren stemmen hun gecontracteerde energievolumes af op het daadwerkelijke verbruik of de productie, waardoor de kosten die samenhangen met onbalans worden verminderd.
